Με την διάταξη του άρθρου 22 του ν. 4892/2022, και στα πλαίσια εκσυγχρονισμού και απλούστευσης των διαδικασιών του e-ΕΦΚΑ, προστίθεται στο ν.4387/2016 άρθρο 39Α (ΦΕΚ 28/22-2-2022 τ.Α’), με το οποίο ορίζεται νέα διαδικασία εγγραφής και υπαγωγής των Μη Μισθωτών στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ.
Ειδικότερα:
- Καταργείται η υποχρέωση απογραφικής δήλωσης («προεγγραφής») στον e-ΕΦΚΑ ή οποιουδήποτε εγγράφου, βεβαίωσης ή ασφαλιστικής ενημερότητας, ως δικαιολογητικό για την έναρξη ή μεταβολή εργασιών στη Φορολογική Διοίκηση.
- Η εγγραφή στον e-ΕΦΚΑ, διενεργείται μετά την έναρξη ή μεταβολή εργασιών στη Φορολογική Διοίκηση, κατόπιν σχετικής αίτησης του υπόχρεου και σε περίπτωση μη υποβολής αιτήματος αυτεπάγγελτα, με πράξη του αρμόδιου ασφαλιστικού οργάνου.
- Πραγματοποιείται απευθείας εγγραφή του πολίτη, ως ασφαλισμένου Μη Μισθωτού, υποβάλλοντας αίτηση ηλεκτρονικά ή με φυσική παρουσία, μέσω διασταύρωσης στοιχείων που τηρούνται στο Πληροφοριακό Σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης.
Με την εγκύκλιο 14/2022 του e-ΕΦΚΑ γνωστοποιούνται το πεδίο εφαρμογής, η έναρξη ισχύος της/ νέας διάταξης, οι μεταβολές που πραγματοποιήθηκαν στην λειτουργικότητα των ηλεκτρονικών υπηρεσιών και τη μηχανογραφική εφαρμογή «Έσοδα – Ασφάλιση Μη Μισθωτών», για την εγγραφή/επανεγγραφή των Μη Μισθωτών στον e-ΕΦΚΑ μετά την έναρξη ή μεταβολή εργασιών.
Γενικά
Όπως είναι γνωστό, η λήψη της Βεβαίωσης απογραφικής δήλωσης «προεγγραφής» του e-ΕΦΚΑ μέχρι τη δημοσίευση της νέας διάταξης, αποτελούσε για τους μη μισθωτούς προαπαιτούμενο για την έναρξη ασκήσεως επαγγέλματος στην αρμόδια ΔΟΥ και την οριστική υπαγωγή στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ, όσων η έναρξη ασφάλισης συνδέεται με την έναρξη/μεταβολή εργασιών στη Φορολογική Διοίκηση. Με την νέα διάταξη του άρθρου 39A του ν. 4387/2016, καταργείται:
1. Η υποχρέωση υποβολής απογραφικής δήλωσης (προεγγραφής) στον e-ΕΦΚΑ, για περιπτώσεις εγγραφής/επανεγγραφής στον φορέα.
2. Η προσκόμιση οποιουδήποτε εγγράφου, βεβαίωσης ή ασφαλιστικής ενημερότητας του e-ΕΦΚΑ, για περιπτώσεις μεταβολής εργασιών στην Φορολογική Διοίκηση.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και στο πλαίσιο των δράσεων που αναπτύσσονται για την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών και ροών εργασίας (με ηλεκτρονικό ή φυσικό τρόπο), ο e-ΕΦΚΑ αντλεί μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕ.Δ.) και διασταυρώνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που είναι διαθέσιμα στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης, προκειμένου να αξιοποιηθούν για την ολοκλήρωση της διαδικασίας εγγραφής στον φορέα.
Οι Μη Μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι και αγρότες που αναλαμβάνουν υπακτέα στον e-ΕΦΚΑ απασχόληση ή αποκτούν στον e- ΕΦΚΑ ιδιότητα, για την οποία απαιτείται έναρξη εργασιών στην Φορολογική Διοίκηση (Δ.Ο.Υ), υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ από την πρώτη ημέρα έναρξης ή μεταβολής εργασιών στην Δ.Ο.Υ και μέχρι την τελευταία ημέρα του μήνα διακοπής άσκησης της σχετικής δραστηριότητας στην Δ.Ο.Υ.
Έναρξη Ισχύος
Ως ημερομηνία έναρξης της διαδικασίας εγγραφής και υπαγωγής στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, ορίζεται η 22.2.2022.
Πεδίο Εφαρμογής
Στο πεδίο εφαρμογής των νέων διατάξεων εμπίπτουν Μη Μισθωτοί, Ελεύθεροι Επαγγελματίες, Αυτοαπασχολούμενοι και Αγρότες, που αναλαμβάνουν υπακτέα απασχόληση ή αποκτούν ιδιότητα υπακτέα στον e-ΕΦΚΑ, για την οποία απαιτείται έναρξη εργασιών στην Φορολογική Διοίκηση.
Διαδικασία Εγγραφής και Υπαγωγής Μη Μισθωτών στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ – Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες
Η εγγραφή/επανεγγραφή/μεταβολή δραστηριότητας των Μη Μισθωτών διενεργείται μετά από την έναρξη ή μεταβολή εργασιών στη Φορολογική Διοίκηση.
Για την εν λόγω διαδικασία απαιτείται υποβολή σχετικής αίτησης μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών που διατίθενται στην ιστοσελίδα του e-ΕΦΚΑ ή μέσω φυσικού κύκλου εργασιών.
Περιγραφή νέας διαδικασίας
– Η Φορολογική Διοίκηση ενημερώνει τον υπόχρεο στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ, για την σχετική υποχρέωση, μετά την έναρξη ή την μεταβολή εργασιών στην αρμόδια ΔΟΥ.
– Η αίτηση εγγραφής υποβάλλεται είτε ηλεκτρονικά είτε με φυσική παρουσία μέχρι την δέκατη (10η) ημέρα του επόμενου μήνα από τον μήνα έναρξης ή μεταβολής εργασιών στην Φορολογική Διοίκηση.
– Ο e-ΕΦΚΑ αντλεί μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕ.Δ) και διασταυρώνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που είναι διαθέσιμα από την Φορολογική Διοίκηση και ακολουθούν εργασίες ολοκλήρωσης της υπαγωγής στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ και έναρξης εισφοροδότησης.
Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες
Για την υποστήριξη της νέας διαδικασίας εγγραφής /επανεγγραφής/μεταβολής δραστηριότητας μη μισθωτών, έχουν γίνει οι απαραίτητες αλλαγές και θα ακολουθήσουν περαιτέρω τροποποιήσεις στη λειτουργικότητα των ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
Η νέα διαδικασία εξακολουθεί να υποστηρίζεται ηλεκτρονικά στον ιστότοπο του e- ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr), μέσω της διαδρομής:
Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες για Ελεύθερους Επαγγελματίες/ΑυτοαπαοχολούμενουφΑγρότες -> Έναρξη/Μεταβολή/Λήξη ασφάλισης -> επιλογή της υπηρεσίας.
Αίτηση εγγραφής—Δήλωση μεταβολής δραστηριότητας – Αίτηση επανεγγραφής.
Οι ροές εργασιών (επαλήθευση και καταχώρηση στοιχείων, καταχώρηση ΚΑΔ, συμπλήρωση ερωτηματολογίων, επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας κ.α) εξακολουθούν να υφίστανται, προκειμένου να προσδιοριστεί η ορθή υπαγωγή στην ασφάλιση και η εισφοροδότηση στον e- ΕΦΚΑ.
Αναλυτικότερα, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών:
1. Παρέχεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους μετά την έναρξη/μεταβολή εργασιών στην ΑΑΔΕ να υποβάλλουν ηλεκτρονικά:
- Αίτηση εγγραφής.
- Δήλωση μεταβολής δραστηριότητας (προσθήκη ή αφαίρεση ΚΑΔ).
- Αίτηση επανεγγραφής.
2. Παράγεται αυτοματοποιημένα, Αποδεικτικό υποβολής αίτησης εγγραφής/επανεγγραφής και δήλωσης μεταβολής δραστηριότητας (προσθήκη – αφαίρεση ΚΑΔ), με στοιχεία Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ), αριθμό πρωτοκόλλου και ημερομηνία υποβολής με δυνατότητα αποθήκευσης και εκτύπωσης αυτού.
Μετά την άντληση της πληροφορίας από την Φορολογική Διοίκηση, περί έναρξης/ μεταβολής εργασιών και σε συνδυασμό με τα στοιχεία που δηλώνονται στην ηλεκτρονική αίτηση από τον ασφαλισμένο, επιτυγχάνεται αυτοματοποιημένα η έναρξη ασφάλισης και εισφοροδότησης και αναρτώνται οι Αποφάσεις Εγγραφής και Επανεγγραφής.
Προσοχή
Σύμφωνα με τη νέα διάταξη, για την έναρξη εργασιών και μεταβολή δραστηριότητας στη ΔΟΥ δεν απαιτείται πλέον η προσκόμιση οποιουδήποτε εγγράφου, βεβαίωσης ή ασφαλιστικής ενημερότητας του e-ΕΦΚΑ και κατά συνέπεια, στις περιπτώσεις επανεγγραφής και μεταβολής δραστηριότητας δεν διενεργείται έλεγχος ασφαλιστικής ενημερότητας.
Αυτεπάγγελτη Εγγραφή
Σε περίπτωση παράλειψης ή εκπρόθεσμης υποβολής αίτησης του υπακτέου στην ασφάλιση μη μισθωτού, η εγγραφή στον e-ΕΦΚΑ θα πραγματοποιηθεί αυτεπάγγελτα, δεδομένου ότι η υπαγωγή στην ασφάλιση είναι υποχρεωτική από την πρώτη ημέρα το μήνα έναρξης εργασιών.
Ειδικότερα:
α) Εφόσον τα διαθέσιμα στοιχεία και ιδίως ο Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (ΚΑΔ) που δηλώθηκε στην ΑΑΔΕ, επαρκεί για την υπαγωγή στην ασφάλιση, ο υπόχρεος ασφαλίζεται αυτεπάγγελτα στους π. φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς του e- ΕΦΚΑ και καταβάλλει τις ασφαλιστικές εισφορές που προβλέπονται στον παρόντα νόμο, όπως εκάστοτε ισχύει, και κατατάσσεται στην πρώτη (1η) ασφαλιστική κατηγορία.
β) Εφόσον τα στοιχεία δεν είναι επαρκή για την υπαγωγή στην ασφάλιση, ο e-ΕΦΚΑ θα κατατάσσει τον υπόχρεο στην ασφάλιση του π. ΟΑΕΕ—στη δεύτερη (2η) ασφαλιστική κατηγορία των άρθρων 39 και 41 του ν. 4387/2016 όπως ισχύει.
Επισήμανση:
Στις περιπτώσεις αυτεπάγγελτης εγγραφής, ο ασφαλισμένος δύναται με την προσκόμιση στοιχείων στον e-ΕΦΚΑ να ζητήσει την αναδρομική διόρθωση της υπαγωγής στην ασφάλιση που προέκυψε και μετάταξης σε ασφαλιστική κατηγορία κατ΄ εφαρμογή των άρθρων 35 , 39 , 40 , 41 και 97 του Ν. 4387/2016 , όπως ισχύουν.
